Terug naar huis: Zweeds Lapland

Europa’s grootste campermakelaar

Geplaatst in Reisverslagen | Donderdag 11 augustus 2022

Vanuit Kittilä ging ik voor het koude weer uit weer naar huis. Via Zweden. Dat waren nog heel wat kilometers te gaan en in één keer doorrijden is natuurlijk ook wel zonde als je eenmaal zover gekomen bent. Dus toch een beetje rondgekeken.

Wat ik niet wist, was dat de grens tussen Zweden en Finland een grote rivier is en dat er maar een paar bruggen zijn. Mijn navigatie adviseerde de brug bij Kolari te nemen en ik had geen enkele reden hem tegen te spreken. Aan de andere kant van de rivier aangekomen was het natuurlijk een beetje meer van hetzelfde: bomen en meren en nog wat meer bomen en hier en daar een rendier. Opvallend is dat de plaatsnamen hier nog steeds Fins (of is het Laps?) zijn en eindigen in Niemi, Järvi of Joki. Zo overnachtte ik op de oever van de Linkkajoki. Pas na Gällivare verandert dat.

Jokkmokk

Wat Rovaniemi is voor Finland, is Jokkmokk voor Zweden: Sami-hoofdstad. In Jokkmokk is een ontzettend uitgebreid en simpelweg goed museum. Alles wat je ooit had willen weten over de Sami en Lapland komt ter sprake: verleden, heden (rendieren bijeen drijven per sneeuwscooter), manieren van overleven, inkomsten vergaren, verhouding met de Zweden (niet altijd al te best), kleding, sieraden, etc. etc. Maar ook Lapland zelf: het land, het water, het ijs, de dieren, de vogels. Grappig is dat zij de kaart omdraaien en dus vanaf de noordpool zuidwaarts kijken zodat je heel Lapland goed in beeld krijgt. Ik heb daar onder andere geleerd dat de poolvos met uitsterven bedreigd wordt, maar dat er zo keihard gewerkt wordt dat te voorkomen, dat de eerste resultaten – meer poolvossen – al merkbaar zijn. In het centrum van Jokkmokk zijn een paar erg leuke winkels met souvenirs en Sami-kunst. Gewoonlijk is er ook regelmatig een grote Sami-markt, maar in verband met corona was dat er helaas niet.

Even voorbij Jokkmokk stak ik de Poolcirkel weer over, nu in zuidelijke richting.

De Wildernisroute

Bij Vilhelmina sloeg ik rechtsaf. Daar begon de Vildmarksvägen, de Wildernisroute, het was maar zo’n 250 kilometer om, dus op de afstanden die ik deze reis rijd, moet dat kunnen. In Vilhelmina ging ik eerst naar de VVV in de hoop dat ze daar een routebeschrijving hadden. Die hadden ze, ze hadden er een mooie folder van gemaakt, compleet met routekaartje. Het leek echt spannend te worden, want ze hadden er heel groot op gezet dat ik misschien niet altijd bereik met de telefoon zou hebben. Dat is echt ‘into the wild’!

Gelukkig bleek de Vildmarksvägen een goed geasfalteerde tweebaansweg te zijn, met iedere paar kilometer een stopplaats, grofweg iedere vijftien kilometer een picknickplaats en iedere vijftig kilometer een benzinestation. En bordjes die aangaven waar je een leuke wandeling kon maken, waar je IJslandse pony’s kon huren, of, in een ander seizoen, sneeuwscooters of een husky-slee.

Ik mocht dan wel net voor de winter uit rijden, ik had daardoor wel het geluk de Wildernisroute in maximale herfstkleuren te zien. Het is werkelijk een prachtige route voor iedereen: camperaars en automobilisten kunnen heel veel vanuit de auto zien, maar ook mensen die houden van lange wandelingen kunnen hier hun hart ophalen. Midden in de zomer kan je er prachtig raften en kanoën en in de winter langlaufen, sneeuwscooter rijden etc. Maar ja, dan heb je niet die prachtige herfstkleuren die ik had.

Een beetje van de weg af bezocht ik het Sami-dorp Fatmomakke. Dit is een kerkdorp, een Kyrkstad. De nomadische Sami waren vroeger verplicht iedere zondagochtend in de kerk te zijn. Dat is lastig voor nomaden en daarom bouwden ze rond de kerk wat huisjes waar ze zaterdagavond al aan konden komen. In Fatmomakke werd in 1904 de eerste Sami Associatie opgericht die de sociale, economische en politieke belangen van de Sami ging behartigt. In de zomer is Fatmomakke grotendeels onbewoond omdat de Sami dan in het noorden zijn. Het oogt een beetje als een openlucht museum en ik kan niet beoordelen in hoeverre dat ook zo is. Verderop langs de Wildernisroute ligt nog een Sami Kyrkstad, Ankarede, maar dit dorp oogt moderner en minder traditioneel dan Fatmomakke.

Het hoogste punt van de route is het Stekenjokk: een plateau op de bergen. Voor velen is het niet alleen het hoogste punt van de route, maar ook het hoogtepunt. Toen ik daar aan kwam zat het helaas in de mist en was het koud.

Tijdens mijn laatste nacht op de Vildmarksvägen sloeg het weer om: het begon heel hard te waaien. ’s Ochtends was het opeens zo’n tien graden kouder en de prachtige herfstglans was van de bomen af. Die avond las ik dat het in de loop van de ochtend was gaan sneeuwen…

Hoog tijd om zuidwaarts te gaan en ik draaide Lily de Inlandvägen op.